اندازه‌گیری نویز الکتروشیمیایی

۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۲:۲۴ نمایشگاه مجازی دستاوردهای پژوهشــی
تعداد بازدید:۱۵۹۲

مجری دستاورد: دکتر سعیدرضا الله‌کرم

خوردگی در صنایع یکی از بزرگترین معضلاتی است که منجر به تحمیل هزینه‌های گزاف سالیانه و در بعضی موارد اتفاقات ناگوار جانی در کشور می‌شود. یکی از مهمترین منابع خسارتی در صنایع نفت و گاز، خطوط انتقال و مخازن می‌باشد. ایران با داشتن بیش از یکصد هزار کیلومتر خطوط لوله‌های انتقال نفت، گاز، آب یکی از پر ازدحام¬ترین مناطق جغرافیایی از نظر خطوط لوله در میان کشورهای منطقه می‌باشد. 

دانشگاه تهران موفق به استفاده از روش اندازه گیری نویز الکتروشیمیایی برای پایش و کنترل خوردگی خطوط لوله های انتقال نفت و گاز شده است در این روش اندازه گیری نویز توسط آنالیز نوسانات خود به خودی پتانسیل و جریان فلزی که در حال خورده شدن است و در شرایط غیر پلاریزه قرار دارد، انجام می‌گیرد.
اصولا پدیده نویز الکتروشیمیایی به عنوان ماهیت تصادفی فرآیند خوردگی در نظر گرفته می‌شود. این تغییرات بصورت کاملا موضعی ناشی از سرعت حرکت سیال، دما، pH و غیره باعث ایجاد تغییرات در خواص فیزیکی و در نتیجه مقاومت به خوردگی فلز می‌شود و با تولید نویزهایی در پتانسیل و جریان فلز در فرکانس‌های بسیار پایین سبب بروز خوردگی های موضعی نظیر حفره دار شدن می‌گردند. از منظر دیگر جوانه‌زنی و رشد حفرات و شکست لایه‌های محافظ سطحی نیز می‌تواند منشاء تولید نویزهای الکتروشیمیایی باشد. لذا در روش اندازه‌گیری این نوسانات می‌توان به ماهیت خوردگی، بالاخص خوردگی‌های موضعی که از موثرترین عوامل تخریب تجهیرات و مخصوصاً خطوط انتقال می‌باشد، پی برد. مضافاً اینکه دیگر روش¬های پایش برای تشخیص خوردگی‌های موضعی، بسیار محدود و بسیار هزینه‌بر است.
مهمترین کاربردهای روش اندازه‌گیری نویز الکتروشیمیایی عبارتند از:

  • تعیین مکانیزم‌های خوردگی
  • مطالعه فرایندهای خاص خوردگی
  • بهینه‌سازی میزان تزریق مواد بازدارنده جهت کنترل خوردگی

همچنین از این روش برای اولین بار بصورت on-line جهت بهینه سازی میزان تزریق مواد بازدارنده و همزمان کنترل خوردگی خط انتقال گاز از فاز 6 به فاز 10 شرکت پارس جنوبی در عسلویه و همچنین در پالایشگاه سرخون و قشم بکار گرفته شد که تجهیزات اندازه گیری آن بطور کامل در ایران و توسط تیم دانشگاهی طراحی و ساخته شده بود.