نظارت پهپادی با استفاده از پرنده‌های بدون سرنشین دانشگاه تهران در گمرک کشور عملیاتی شد

روابط عمومی دانشگاه تهران: نظارت پهپادی با استفاده از پرنده‌های بدون سرنشین دانشگاه تهران در گمرک کشور عملیاتی شد. استفاده از پرنده‌های بدون سرنشین برای نظارت بر تبادل محموله‌ها در گمرک، محصول یک پژوهش کاربردی در دانشگاه تهران بوده که در قالب طرح کلان ملی فناوری سیستم هوشمند در گمرکات کشور عملیاتی شده است.

دکتر حبیب‌الله آراسته‌راد، مجری این طرح در دانشگاه تهران، ضمن اعلام این خبر گفت: «شناسایی و ارزیابی محموله‌ها بدون دخالت کاربر و در سریع‌ترین زمان ممکن، همواره یکی از دغدغه‌های گمرک بوده است. استفاده از پهپادهای پیشرفته و بهره‌گیری از هوش مصنوعی توانسته این مشکل را برطرف کند، به طوری‌که سیستم هوشمند نظارت بر تجارت خارجی گمرک با استفاده از پرنده بدون سرنشین، امکان ارزیابی و بازرسی محموله‌های تجاری را محقق ساخته است».
وی تصریح کرد: «در حال حاضر پرنده‌های بدون سرنشین کاربردهای متفاوتی دارند و زمانی‌که به هوش مصنوعی مسلط شوند، می‌توانند به‌صورت اتوماتیک کارهایی را انجام دهند. بنابراین، در گام نخست ساخت پرنده بدون سرنشین و مجهز شدن این پرنده به هوش مصنوعی و نرم‌افزارهای ویژه در این پروژه صورت گرفته است، اما نکته قابل توجهی که در این طرح کلان لحاظ شده، این بوده که این پرنده‌ها بتوانند به‌صورت دسته‌جمعی مأموریت خود را انجام دهند».

دکتر آراسته‌راد با بیان اینکه در این طرح به‌صورت دسته‌جمعی می‌توان برای پرنده‌ها در شناسایی، ارزیابی و ردیابی محموله‌ها مأموریت تعریف کرد، افزود: «بر این اساس، با همکاری پژوهشگران این طرح توانسته‌ایم در این زمینه مشکلات گمرک را برطرف کنیم، یعنی این پرنده‌ها می‌توانند محوطه مورد نظر را اسکن و به طور مثال شماره پلاک متعلق به خودرویی را تشخیص دهند و یا کانتینر خاصی را پیدا کنند. این پرنده‌ها از یک سرگروه (پرنده مادر) و تعداد دیگری پرنده که از آن تبعیت می‌کنند، تشکیل می‌شوند».
مجری طرح در ادامه اظهار کرد: «یکی دیگر از کارهای مهمی که در دانشگاه تهران اتفاق افتاد و به ثبت اختراع نیز رسید، ساخت پرنده‌های هیبریدی بود. لازم به ذکر است که اصولاً کوادکوپترها و پهپادها با باتری کار می‌کنند و میزان پرواز آنها حداکثر ۴۵ دقیقه است. در این پروژه توانستیم یک پرنده «مادر هیبریدی» بسازیم که بتواند ۴ ساعت پرواز کند، این پرنده هم با برق و هم بنزین کار می‌کند. البته باید گفت به دلیل وزن بالا و درست پرواز نکردن این کار در گذشته انجام نمی‌گرفت، اما در حال حاضر و در این طرح این امکان محقق شده است».

وی در پایان خاطرنشان کرد: «پرنده مادر هیبریدی می‌تواند با دیگر پرنده‌ها ارتباط بگیرد و دستورهای لازم را برای انجام مأموریت به آنها بدهد، برای ایستگاه زمینی اطلاعات بفرستد و یا از آنها برای پیگیری عملیات دستورهای لازم را دریافت کند. همچنین این پهپادها به آخرین تکنولوژی‌های بومی همچون دوربین و نرم‌افزار OCR، RFID-Reader و Auto pilot مجهز هستند».
لازم به یادآوری است که این طرح کلان ملی (یازدهم مردادماه) با حضور دکتر سورنا ستاری، معاون علمی وفناوری رئیس جمهور و دکتر مهدی میراشرفی، معاون وزیر و رئیس گمرک جمهوری اسلامی ایران به بهره‌برداری رسید، در این مراسم همچنین دکتر محمد رحیمیان، معاون پژوهشی دانشگاه تهران، دکتر مهدی پورفتح، مدیرکل پژوهش‌های کاربردی دانشگاه تهران و برخی مسئولان کشوری نیز حضور داشتند.
در مراسم بهره برداری این طرح دکتر ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، از رویکرد مثبت گمرک در همکاری با دانشگاه تهران که منجر به تولید طرح‌ها و پروژه‌های عظیم ملی از جمله طرح کلان ملی سیستم هوشمند نظارت بر تجارت خارجی با استفاده از پرنده‌های بدون سرنشین و سامانه جامع امور گمرکی شده است، تقدیر کرد.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور خاطر نشان کرد: «همکاری دانشگاه تهران با گمرک منجر شده که مهمترین نیازهای کشور در حوزه تجارت توسط جوانان دانشگاهی و بدون وابستگی به خارج مرتفع شود».
دکتر میراشرفی، معاون وزیر و رئیس گمرک جمهوری اسلامی، نیز در این مراسم گفت: «امروزه گمرکات کشورهای پیشرفته به جای استفاده از ابزارهای ملموس و مزاحم به سمت استفاده از ابزارهای غیرملموس و غیرمزاحم گام برداشته‌اند. گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز رویکرد گمرک هوشمند و بدون دخالت انسان ( Man-less) را در دستور کار قرار داده که با کمک جوانان دانشگاه تهران طرح‌های مختلفی از جمله نظارت پهپادی که طرح کلان ملی فناوری است، اجرا و به‌صورت آزمایشی عملیاتی شده است».
وی در ادامه با بیان اینکه با استفاده از این پهپادها تمامی محوطه‌های گمرکی قابل بازرسی است، تصریح کرد: «این پهپادها به آخرین تکنولوژی‌های بومی مجهز هستند که قابلیت اسکن محیط، نقشه‌برداری و اسکن و رهگیری کانتینرها را دارند. این پروژه در آینده نزدیک و با کمک دانشگاه و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در تمامی گمرکات کشور اجرایی خواهد شد».