۵۰۱ سال بازسازی بارندگی بهار در منطقه نیمه خشک شمال ایران

براساس گزارش آقای دکتر کامبیز پورطهماسی عضو هیئت علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، محققان دانشگاه تهران با همکاری دانشگاه ارلانگن-نورمبرگ آلمان برای اولین بار در کشور موفق شدند با استفاده از ایزوتوپ پایدار اکسیژن موجود در حلقه‌های رشد درختان ارس، ۵۰۱ سال (۲۰۱۵-۱۵۱۵ میلادی) بارندگی بهاره را بازسازی نمایند. براساس یافته‌های این مطالعه کم باران ترین و پرباران ترین دوره پانصد سال گذشته، به ترتیب قرن شانزدهم و هجدهم میلادی بوده است و همین طور بالاترین فراوانی ترسالی در قرن هجدهم رخ داده است. یک کاهش تدریجی در میزان بارندگی بهار از آغاز قرن نوزدهم به وضوح آشکار است که روند این کاهش در قرن بیستم نیز ادامه دارد. بررسی وقوع ترسالی و خشکسالی حاکی از افزایش سال‌هایی با بهار کم باران و در همین راستا کاهش وقایع ترسالی در طول سه قرن گذشته است. وقایع خشکسالی و سیل ثبت شده در اسناد تاریخی ایران از جمله خشکسالی ۱۸۷۲-۱۸۷۰، ۱۹۱۹-۱۹۱۷ و سیل ۱۸۶۷، دهه ۱۹۳۰ و ۱۹۵۰ در بازسازی اخیر نیز آشکار گردیده است. مطالعه حاضر گام مهمی در جهت ارتقا دانش ما در مورد تغییرات آبی در مناطق نیمه خشک ایران برداشته است. نتایج این مطالعه به تکمیل شبکه و داده‌های پراکنده ایستگاه‌های هواشناسی و اقلیمی در دسترس کمک شایانی می‌کند. اطلاعات پایه اولیه دقیق که توسط این بازسازی بارندگی در مورد دامنه و بزرگی تغییرات اقلیم گذشته ارائه شده است، برای مدیریت پایدارمنابع آب در کشور بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگریافته های این مطالعه به برنامه ریزان کشور در حوضه‌ی توسعه پایدارامکان تدوین برنامه‌هایی با زیرساخت‌های علمی و دقیق در تناسب با تغییرات اقلیم خواهد داد.