بیست و دومین جلسه راهبردی کارگروه "بررسی راهکارهای علمی جلوگیری از شیوع و مقابله با ویروس کوید-۱۹"

حاضرین

• دکتر جزایری (رئیس شبکه ملی تحقیقات ویروس شناسی)،
• دکتر حمید مباشری (مسئول کارگروه تشخیص و مقابله با ویروس کوید-۱۹ با رویکردهای بیوفیزیکی)،
• دکتر زینلی (مسئول کارگروه ارایه روشهای درمان و تولید واکسن برای ویروس کوید-۱۹)،
• دکتر نوروزی (هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران)،
• دکتر رضایت (نماینده ستاد فناوری نانو)،
• دکتر اکرمی (معاون اقتصادی هلال احمر)،
• دکتر مهدی پورفتح (مدیر کل امور پژوهش های کاربردی)،
• دکتر محمدرضا نقوی (دبیر کمیته راهبردی)

در ابتدا آقای دکتر نقوی ضمن خوشامدگویی، دستور جلسه را گزارش فعالیت در خصوص تاسیس آزمایشگاه سطح ۳ و گزارش فعالیت کارگروه ها اعلام کردند.

آقای دکتر جزایری: گزارشی اجمالی از جلسه با سازمان پدافند و نیروهای مسلح در خصوص تجهیز آزمایشگاه گل مکان و همچنین امکان استفاده از امکانات آزمایشگاه آنها برای کارهای مشترک ارائه دادند. نتیجه این جلسه براین شد که نامه ای برای آقای دکتر رحمانی فضلی (وزیر محترم کشور و رئیس قرارگاه مبارزه با کرونا) با امضای روسای سه دانشگاه درخصوص تاسیس آزمایشگاه سطح سه در کشور که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی باشد تهیه گردد و همچنین با اشاره به ناتمام ماندن آزمایشگاه گل مکان (بعد از یازده سال ساخت) تامین بودجه و مساعدت برای تکمیل این آزمایشگاه درخواست شود. براساس تخمین بعضی از کارشناسان پدافند این آزمایشگاه حدود ۱۲ تا ۱۳ میلیارد تومان و به گفته بعضی دیگر از کارشناسان حدود ۳۰ میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.

آقای دکتر نقوی: فرمودند با توجه به پیگیری های انجام گرفته برای خرید تجهیزات مورد نیاز برای آزمایشگاه سطح ۳، دو نامه تهیه شده است یک نامه برای معاون محترم پژوهشی وزارت علوم، آقای دکتر رحیمی، که درآن ده میلیون دلار از ارزی که در اختیار وزارت علوم است برای تجهیزات این آزمایشگاه درخواست شد تا در اختیار این سه دانشگاه قرار گیرد و یک نامه هم به امضای سه رئیس دانشگاه که هنوز امضا نشده است که خطاب به وزیر محترم علوم و وزیر محترم بهداشت نوشته شده است که ارزی که ایران از کشور چین طلب دارد برای خرید تجهیزات به میزان ده میلیون دلار در اختیار این سه دانشگاه قرار گیرد.

آقای دکتر مباشری: فرمودند که می بایست از حداقل امکانات موجود نیز استفاده شود تا این واحد که بودجه زیادی صرف آنجا شده و برای مدت زمان زیادی است که ناتمام مانده و در حال استهلاک می باشد بتواند به کار افتاده و در جهت مقابله با این بیماری استفاده گردد.

آقای دکتر اکرمی: پیشنهاد کردند نامه در گروه واتس آپ ارسال شود تا سریعتر نظرات اعلام گردد. همچنین درخواست کردند که درخصوص اعلام تولید دارو یا واکسن عجله نکنند و اشاره کردند به موردی که دانشگاه کرمانشاه در خصوص تولید دارو صحبتی کرده بودند و در روز بعد تکذیب شد. ایشان فرمودند که درخصوص هر تحقیقی ابتدا می بایست مقاله ای از آن به چاپ برسد و سپس تولید اعلام شود.

آقای دکتر نوروزی: به معرفی میهمانان حاضر در جلسه پرداختند. آقای دکتر رضایت عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران از گروه فارماکولوژیک و نماینده ستاد فناوری نانو ریاست جمهوری و آقای دکتر اکرمی از گروه ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی تهران و معاون اقتصادی هلال احمر هستند. با توجه به فعالیت خیلی خوب آقایان دکتر رضایت و دکتر اکرمی در موضوع کرونا، مطمئناً کمکهای موثری به این کارگروه ها خواهند نمود.

آقای دکتر زینلی: درخصوص علت دعوت میهمانان سوال کردند وپیشنهاد کردند از ستاد بیو تکنولوژی نیز افرادی برای همکاری دعوت شوند.

آقای دکتر نوروزی: اولاً در جهت هم افزایی و قدرتمندتر شدن این کار و دسترسی سریعتر به اهداف با آقایان دکتر نقوی و دکتر پورفتح صحبت شد و تصمیم براین شد که اگر اشخاصی تصمیم گیرنده هستند و توانایی حمایت دارند و از نظر دیدگاه های علمی و تجارب می توانند کمک نمایند از ایشان دعوت به عمل آید. آقای دکتر اکرمی در مقام اجرایی هلال احمر که معاون اقتصادی آنجا هستند دعوت شده اند، ایشان شرکتهای خوبی دارند که می تواند با گروه هایی که می خواهند تولید کنند و نیاز به مجوز دارند، همکاری نمایند. در خصوص آقای دکتر رضایت طی صحبتی که با ستاد ریاست جمهوری شد آقای دکتر سرکار اعلام همکاری کردند و همچنین قرار شد آقای دکتر رضایت با توجه به تجربیاتشان در این کارگروه حضور داشته باشند. ایشان همچنین با حضور افرادی از ستاد بیو تکنولوژی نیز موافقت داشتند.

آقای دکتر جزایری: نظر به اینکه این بیماری در خصوص ویروس کووید ۱۹ است تصمیم گرفته شد که ویروس شناسان نیز به همکاری اقدام نمایند. در این کارگروه دو نکته باید درنظر گرفته شود: اول اینکه از تمام تخصصها استفاده شود و دوم بحث مقامات اجرایی و توانمندی این کارگروه است. به نظر ایشان آقای دکتر نوروزی در حال تجمیع این کارگروه هستند تا زمانی که این ابداعات و اختراعات بخواهد به نتیجه برسد و یا حتی در داوری این طرحها اگر جایی به مشکل برخورد شد بتوانند از جمع حاضر برای کمکهای مادی یا معنوی استفاده نمایند. ایشان همچنین اظهار داشتند نیازی به حضور ایشان در تمامی جلسات راهبردی نیست و ایشان در کارگروه مربوطه خود حضور خواهند داشت.

آقای دکتر زینلی: فرمودند که با حضور میهمانان حاضر مشکلی نداشته و اگر منطقی برای دعوت از افراد وجود دارد برای اثربخش تر کردن این کارگروه ها و افزایش افراد اثربخش استفاده نمود. اگر قرار است این کارگروه ها که اول در دانشگاه تهران شروع شد و بعد گسترش پیدا کرد را بیشتر گسترش داد و قویتر نمود قطعاً به نفع کشور خواهد بود. بارها عدم وجود تشکل مشخص وهدفمند در بعد علمی این موضوع درکشور مطرح شده است و نیاز به این کارگروه ها وجود دارد و می بایست ضمن تقدیر از این کارگروه ها به گسترش آنها نیز پرداخت. ایشان پیشنهاد کردن با همین هدف از ستادهای دیگر که می توانند به تقویت این مجموعه کمک کنند، استفاده شود.همچنین با ذکر این موضوع که این بیماری حداقل تا دو سال آینده در ایران و دنیا وجود خواهد شد، فرمودند که باید زیربنایی تر عمل نمود. و همچنین اقداماتی که در سطح ملی باید صورت بگیرد را در نظر گرفت. کارگروه ها باید اهداف بلندمدت تری را در نظر بگیرند و برنامه ریزی های متناسبی را برای این شرایط داشته باشند.

آقای دکتر پورفتح: ضمن خوشامدگویی به میهمانان فرمودند که باید در بخشهای مختلف فعالیت داشت هم در بخش علمی، هم بخش رایزنیهای سیاسی و فرهنگی. همچنین ایشان پیشنهاد کردند که از افرادی که در بخش صنعت هستند و مرتبط با این کارگروه ها می باشند برای تبدیل به محصول کردن این طرحها نیز استفاده نمود. همچنین میتوان از مدیران صنایع، مدیران بخشهای خصوصی وسرمایه گذاران نیز دعوت به عمل آید تا در جهت دهی و حمایت از این کارگروه ها کمک نمایند. از مزایای این کار جلوگیری از چندبارگی تحقیقات و کمک به حل مشکلات می باشد.

آقای دکتر مباشری: ضمن موافقت با آقای دکتر پورفتح فرمودند که یک بخش این است که با رویکردهای مختلف این مسئله را بررسی کرد. راهکارهای موازی که شاید تا الان برای مقابله با ویروس اصلاً مطرح نبوده است، الان می توانند مطرح شوند تا موثرتر یا حتی بی ضررتر از دارو یا شاید واکسن بتوانند بکار گرفته شوند. اطلاعاتی که بخش و شبکه نانو دارد درخصوص کارهایی که به موازات این کارگروه در کشور انجام می شود، میتواند برای این کارگروه بسیار مفید باشد تا بتواند تلفات روزانه را تقلیل دهد.

آقای دکترجزایری: با صحبتهای آقای دکتر پورفتح موافق بودند و فرمودند صاحبان صنایع با شیوع این بیماری توانستند موقعیت خوب اجتماعی پیدا کنند. ایشان پیشنهاد دادند که از شرکتهایی مانند پیشتاز طب و امثالهم دعوت به عمل آید تا ماهی یکبار در جلسه حضور یابند و از نقطه نظرات آنها استفاده شود. چون این شرکت به تولید انبوه الایزا پرداخته است میتوان در موارد نظیر این دستگاه از این شرکتها استفاده نمود. خصوصاً که در حال حاضر به خاطر بیماری کوویداین شرکت امکاناتش را براین هدف متمرکز کرده است. ایشان پیشنهاد کردند در جلسه بعدی از نماینده این شرکت دعوت به عمل آید تا نقطه نظرات گروه را بشنود.

آقای دکتر رضایت: فرمودند در مورد ضدعفونی کننده ها، دارو همچنین در بخش تشخیص در حوزه نانو کارهای خوبی صورت گرفته است. در خصوص این کمیسیون فرمودند که این جمع موجب انگیزه می گردد و همچنین در خصوص اقدامات آقای دکتر سرکار فرمودند که در ابتدای این بیماری در کشور ۲۰,۰۰۰ ماسک نانو تولید می شد که الان به رقم ۵۰۰,۰۰۰ ماسک رسیده است و نه تنها در کشور به مرز خودکفایی رسیده بلکه بحث صادرات نیز می تواند مطرح شود. در خصوص مواد ضدعفونی کننده نیز فرمودند که اکنون به جای الکل، ۱۲ محصول نانو ضدعفونی کننده تولید شده و وارد بازار می شود. ایشان در خصوص تولید واکسن فرمودند که ایران تقریباً همپای آمریکا در حال ساخت واکسن این بیماری می باشد و همچنین از دانشگاه تهران و آقای دکتر عبدالاحد برای دستگاه تشخیص وکمک به تشخیص ویروس تشکر کردند و مجوز این دستگاه برای تولید انبوه گرفته شده است. همچنین ایشان درخصوص برخی مشکلاتی که برای ساخت این دستگاه برای آقای دکتر عبدالاحد به وجود آمده، گلایه کردند.

آقای دکتر مباشری: در بررسی که سازمان تجهیزات وزارت بهداشت انجام داد، دستگاه را به عنوان عامل تشخیصی برای ویروس کرونا مطرح نمی کند. از آنجائیکه هرآلودگی میکروارگانیسمی می تواند در حلق ایجاد شود، بنابراین به هیچ وجه بطور اختصاصی نیست ولی کمک به تشخیص ویروس می نماید.

آقای دکتر نوروزی: فرمودند که این کمیسیون باید یک شیوه نامه کاملی داشته باشد. باید فهرست امکانات، گروه های علمی و حامی مخصوصاً در حوزه آزمایشگاه مشخص باشد. انواع خدماتی که این شورا می تواند به محقق بدهد باید مشخص باشد تا وقت محقق تلف نشود. پل تحقیقاتی محقق تا نهایت کار که تولید و فروش می باشد و همچنین پل ارتباط بین سرمایه گذار و صاحب ایده باید مشخص باشد. یک مورد را هم مثال زدند که به تازگی یک ماده ضدعفونی گیاهی و ضدعفونی تامین کننده ریه (از طریق اسپری) به آقای دکتر اکرمی معرفی شده است و ایشان هم قول حمایت داده اند. کشور باید بداند که کدام دانشکده ها با چه امکاناتی می توانند این کارها را انجام دهند وچگونه می شود این همکاریها را انجام داد. همینطور پیشنهاد دادند که مراکز رشد دانشگاهی معرفی شوند تا هماهنگی های لازم انجام شود.

آقای دکتر مباشری: درخصوص نمایشگاه و تجهیزات و سایتی که توسط اداره کل امور پژوهش های کاربردی ایجاد شده است، فرمودند تخصصهای این چند کارگروه که زیرمجموعه این کمیسیون هستند و اقدامات آنها در این سایت می آید . موضوعات مورد بحث کارگروه توسط نماینده آنها در این کمیسیون مطرح می شود تا با دیدگاه های مختلف روسای کارگروه های دیگر مورد نقد قرار گیرد و یا ارتباطاتی بینابینی ایجاد گردد تا به نتیجه نهایی برسد.

آقای دکتر اکرمی: فرمودند که بهتر است که از تهدید کرونا بهترین استفاده را کرد. ایشان یادآوری نمودند که در اوایل کشور حتی با تولید الکل مشکل داشت، ولی اکنون این مشکل حل شده است و شرکتهای دانش بنیان به تولید دستگاه های اکسیژن ساز پرداخته اند. همچنین از این فرصت به عنوان یادگیری کار گروهی یاد کردند اما باید در این مورد عجله نداشت. در حال حاضر چندین داروی گیاهی ضد کرونای جابربن حیان در بازار هست که خیلی ها استفاده کرده اند و راضی بوده اند. وزارت بهداشت مقاومتی در مورد داروهای گیاهی نداشته و تلاش می کند که در اسرع وقت بهترین دارو برای این بیماری ساخته شود. درجمعیت هلال احمر کارهای داوطلبانه برای توزیع ماسک انجام می شود، همچنین شرکتهای ماسک ساز را شناسایی کرده و از نظر کیفیت بررسی می کنند تا تولید مستمر داشته باشند. همینطور در خصوص فروش آنلاین مواد بهداشتی پیگیری می شود. و بیان داشتند که در تسریع این امور حمایتهای لازم را انجام می دهند. همچنین در خصوص دستگاه ساخته شده توسط آقای دکتر عبدالاحد فرمودند که می خواهند با ایشان ارتباط داشته باشند تا بتوانند پس از اخد مجوز دستگاه از سازمان غذا و دارو در تولید انبوه از ایشان حمایت کنند.

آقای دکترنقوی : از جناب آقای دکتر پورفتح درخواست نمودند در خصوص حمایت ستاد اجرایی فرمان امام از طرح ها و نحوه تخصیص به کارگروهها برای هزینه کرد توضیحات لازم را به کارگروهها ارایه فرمایند.

آقای دکتر پورفتح: فرمودند پول به حسابداری معاونت رسیده است و منتظر روسای کارگروه هستند تا قراردادهای داخلی را امضا نمایند. از روسای کارگروه درخواست کردند که فرمها را برای خانم مهندس جوانمردی در اداره کل امور پژوهش های کاربردی ارسال کنند تا هماهنگی های لازم انجام شود. همچنین درخواست کردند که فاکتور هزینه ها و.. را برای این معاونت ارسال کنند تا دستور پرداخت به حسابداری داده شود. در فاز دوم تغییراتی وجود خواهد داشت مسیرها تغییر خواهد کرد و یک قرارداد داخلی دیگر وجود خواهد داشت. ایشان فرمودند که هرچه حمایت بیشتر شود محققان می توانند کار بیشتری انجام داند و یشترین حمایت از طرح هایی است که نگاه فناورانه داشته باشد که بتواند دستاورد داشته باشدو تاثیر گذار باشد. همچنین درخواست کردند که بیشتر هزینه های تجهیزات باشد و هزینه پرسنلی را ارسال ننمایند.

آقای دکتر مباشری: فرمودند اعضای کارگروه ایشان در بسیاری از مواقع از منابع مالی خود استفاده کردهاند، خصوصاً برای کالیبراسیون و تعمیراتی که انجام شده است و خیلی با مدارا پیش رفته اند، سعی کرده اند با حداقل هزینه پیش بروند. همچنین خیلی از سل ها و الکترودها را از طریق هدیه تامین شده است. کار شناسایی در دو جبهه به موازات هم در دانشگاه امیرکبیر و تهران پیش رفته که جوابهای بسیار خوبی نیز بدست آمده است اما تا حصول نتیجه نهایی از بیان آنها اجتناب ورزیده می شود. تجهیزات زیادی وجود داشت اما متاسفانه بعضی از آنها نیاز به تعمیر یا کالیبراسیون داشته و این بودجه می توان به کار سرعت بدهد و هزینه های معوقه پرداخت شود. فاز اول پایلوت است و به نظر می رسد که در فاز دوم کار با سرعت بالاتری پیش برود. هزینه های پرسنلی اصلاً لحاظ نشده است درحالیکه در طول تابستان و تعطیلات عید تمامی همکاران مشغول به کار بودند و امیدوار بودند که این زحمات جواب دهد. درخصوص تولید ماسک هم کارها انجام شده است نمونه های اولیه به ثبت رسیده است و نقشه صنعتی هم آماده است تا به تولید انبوه برسد . برای تکمیل این ماسک و آزمایشهایی که باید بر روی ویروس انجام پذیرد و نتیجه قطعی گرفته شود باید در آزمایشگاه های سطح سه انجام شود و بهمین خاطر کار بر روی ماسک دراین مرحله متوقف مانده بود و امید است با تمهیدات سازمان پدافند بتوان این مرحله را هم انجام داد.

در خصوص فعالیت یونسکو در خصوص ویروس فرمودند که گروهی از کشورهای مختلف تشکیل شده است : ارمنستان، هند، پاکستان، ترکیه و بعضاً از کشورهای دیگر هستند که سعی می شود از امکاناتی که در کشورهای دیگر وجود دارد استفاده نموده وحتی افرادی با استفاده از آشنایی با افرادی در بولیوی، ایتالیا و انگلستان هم به این گروه پیوسته اند و در جلسات شرکت می کنند در بخش دوم IAP(Inter academic partnership) است که در ایتالیا مستقر است و کارگروهی را در آنجا برای مقابله با کووید ۱۹ ایجاد کرده است در آنجا هم فعالیتهایی انجام می شود و سعی میشود که از کارهای دانشمندان جهان استفاده شود و همینطور ISC هست که اطلاعیه هایش قبلاً به کارگروه ارسال شده است. در حاشیه جلسه سازمان ملل نیز جلسه ای بود برای اقدامات بعد از کووید ۱۹ و شرایط بعد از آن چگونه خواهد بود و چه اقداماتی باید انجام داد.همچنین باید مراقب بود که اگر ویروس خطرناکی پدیدارشود بایدآمادگی مقابله با آن را داشت.

مصوبات جلسه: پیگیری نامه درخواست ارز برای خرید تجهیزات آزمایشگاه سطح ۳

جلسه در ساعت ۱۸:۳۰ خاتمه یافت.